پلتفرم vod چیست
ویدئو به‌درخواست (VOD) سیستم‌هایی هستند که به کاربران اجازه می‌دهند محتواهای صوتی یا تصویری را هر زمان که خودشان خواستند گوش و تماشا کنند. برای توضیحات تکمیلی و اینکه بدانیم پلتفرم vod چیست با سوشالو باشید .
نگاهی به تاریخچه ویدئو به درخواست
تقریباً تا سال ۱۳۶۵ تنها راه دیدن یا شنیدن محتواهای صوتی و تصویری (فیلم سینمایی، سریال، موسیقی، کارتون، مستند و…)، رسانۀ ملی (تلویزیون و رادیو) بود. آن زمان به‌خاطر جو حاکم در ایران هرکسی به تلویزیون و رادیو دسترسی هم نداشت، چه برسد به دیدن و شنیدن محتواها!
بین سال‌های ۱۳۶۲تا۱۳۷۲، با ورود سیستم ویدئوی خانگی (VHS) به ایران، مراکزی به نام ویدئوکلوپ در کنار رسانۀ ملی راه‌اندازی شد. ویدئوکلوپها در واقع تنها مجرای رسمی و دارای مجوزی بودند که کاربران می‌توانستند برای خرید و کرایۀ فیلم به آنان مراجعه کرده و مطابق سلیقۀ خود و با‌توجه‌به تنوع آثار موجود در هر ویدئوکلوپ، به انتخاب فیلم بپردازند.
بعد از پیدایش اینترنت
با پیدایش اینترنت در سال ۱۳۷۲ و ورود لوح فشرده (CD) در سال ۱۳۸۰ به ایران، ذائقۀ کاربران دربارۀ محتوای ویدئویی شروع به تغییر کرد. کم‌کم درِ ویدئوکلوپها تخته شد و کاربران تکثیر محتوای ویدئویی خودشان روی سی‌دی‌ها را آغاز کردند. این رویه با ورود دی‌وی‌دی، دیسک نوری بلوری و… به ایران رو به افزایش گذاشت.
در کنار این تکثیرها، تقریباً در سال ۱۳۸۹ شبکۀ نمایش خانگی (Home video) در ایران راه افتاد که محتوای ویدئویی را روی سی‌دی‌ها تکثیر کرده و می‌فروخت. کاربران می‌توانستند با سفارش یا مراجعه به مراکز عرضه‌کنندۀ این محصولات، مانند سوپرمارکت‌ها، سی‌دی‌ها را خریداری کنند. به بیان ساده، شبکۀ نمایش خانگی به ناشر فیلم ویدئویی یا سریال گفته می‌شود. یک رسانۀ خانگی ممکن است دوبله و توزیع یک فیلم را انجام دهد یا ممکن است خود دست به تولید بزند و محصول را توزیع کند.
این رویه به همین صورت ادامه داشت تا تقریباً در سال ۱۳۹۰ سر‌و‌کلۀ کسبوکارهای «ویدئو به درخواست» (VOD) در ایران پیدا شد. امروزه کاربران می‌توانند به کمک ویدئو به درخواست، هر محتوای ویدئویی را که دوست دارند، در هر زمان که تمایل دارند، در تلویزیون، کامپیوتر یا موبایلشان ببینند یا بشنوند. تغییر و تحولات روزافزون در حوزۀ فناوری و اطلاعات باعث شده که امروزه انتقال محتوای ویدئویی با حجم بالا در بستر اینترنت ممکن شود.
ویدئو به درخواست
به سیستم‌های توزیع و نمایش ویدئو که به کاربران اجازه می‌دهند محتوای ویدئویی را هر زمان که خودشان خواستند تماشا کنند ویدئو به درخواست یا ویدئو براساس تقاضا (Video on Demand) یا به‌اختصار VOD می‌گویند.
شاید کمتر کسی فکرش را می‌کرد که روزی بتواند فارغ از محتوایی که در تلویزیون پخش می‌شود، محتوای موردعلاقه‌‌اش را انتخاب و تماشا کند؛ اما با ورود ویدئو به درخواست (VOD) بازی به‌گونه‌ای دیگر رقم خورد، تا جایی که برخی کارشناس‌های سینمای ایران، VOD را یکی از بهترین راه‌های نجات سینمای ایران می‌دانند. محتواهای ویدیویی در ابتدا به یک یا چند کیفیت مختلف تبدیل شده و در سرورهای ویدئویی ذخیره می‌شوند. زمانی که مثلاً کاربری درخواست ویدئو می‌دهد، براساس سرعت اینترنت کاربر، کیفیت مناسبی انتخاب می‌شود و به کاربر نمایش داده می‌شود.
مدل درآمدی ویدئو به درخواست
ارائه‌دهندگان ویدئو به درخواست معمولاً محتوای خود را در دو بخش رایگان و غیررایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهند. در بخش رایگان ممکن است کاربران به تعدادی از محتواها دسترسی نداشته باشند و می‌توانند با پرداخت مبالغ بیشتر، بسته به نوع خدمات ویدئو به درخواست، به محتواهای بیشتری دسترسی داشته باشند.
سرویس‌های ویدئو به درخواست ساختار مشخصی دارند؛ اما در حالت کلی می‌توان چند مدل مختلف برایشان در نظر گرفت. یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای این تکنولوژی این است که می‌توان باز هم از آثار گذشته در تاریخ سینما و رادیوی ایران درآمدزایی کرد و کاربران هر موقع که قصد کنند می‌توانند به محتواها دسترسی داشته باشند.
ویدئو به درخواست با پرداخت حق اشتراک (Subscription video-on-demand) یا به اختصار SVOD: این مدل با پرداخت حق اشترک از سمت کاربران امکان‌پذیر است. کاربران با پرداخت حق اشتراکی با مبلغ مشخص می‌توانند به محتواهای سرویس ارائه‌دهندۀ خدمات ویدئو به درخواست دسترسی داشته باشند. در این مدل کاربران می‌توانند تا مدت‌زمانی که از حق اشتراک آن‌ها باقی مانده، به محتواها دسترسی داشته باشند.
ویدئو به درخواست تراکنشی (Transactional video on demand) یا به‌اختصار TVOD: این مدل هم یکی دیگر از روش‌هایی است که کاربران در آن پول پرداخت می‌کنند. کاربران فقط با‌توجه‌به میزان پولی که پرداخت کرده‌اند می‌توانند به محتوا دسترسی داشته باشند. در این مدل کاربر برای همیشه یا برای مدت محدودی به محتواها دسترسی دارد.
ویدئو به درخواست با پخش تبلیغات (Ad-Supported Video on Demand) یا به‌اختصار ASVOD: این مدل رایگان است و کسبوکارهای مختلف محتواهای رایگان را با اهداف مختلف، مانند جلب مشتری بیشتر تولید و منتشر می‌کنند. البته می‌توان از این محتواها هم کسب درآمد کرد. پخش تبلیغات در بین این محتواها یکی از روش‌های کسب درآمد است.
استفاده از ویدئو به درخواست بنا به نیازهای فرد یا کسب‌و‌کار می‌تواند مزایای مخصوص به خود را داشته باشد. در ادامه قصد دارم چند نمونه از مهم‌ترین مزایای استفاده از ویدئو به درخواست برای کاربران را بگویم.
مزایای استفاده از ویدئو به درخواست برای کاربران
امکان مشاهدۀ برنامه‌هایی که فرصت تماشایشان را نداشته‌ایم؛
مقرون‌به‌صرفه بودن این نوع سرویس در مقایسه با هزینۀ خرید محتواها و رفتن به سینما و…؛
تبادل نظر دربارۀ محتواها و خواندن نظریات سایرین دربارۀ آن‌ها؛
مدیریت محتوا توسط خانواده برای کنترل و مدیریت محتوای برنامه‌های کودکان؛
امکان ارائۀ پیشنهاد به کاربر براساس سلیقه و انتخاب‌های قبلی او؛
راحتی استفاده در مقایسه با سایر خدمات ویدئویی؛
دسترسی به انواع محتواهای ویدئویی؛
امکان دیدن ویدئوها در دستگاه‌های مختلف (موبایل، تبلت و…)؛
و… .
ویدئو به درخواست معمولاً در دو نوع ارائه‌دهندۀ سرویس و ارائه‌دهنده‌های زیرساخت ویدئو به درخواست در دسترس کسب‌و‌کارها و کاربران قرار دارد.
ارائه‌دهندۀ سرویس ویدئو به درخواست به شرکت‌هایی گفته می‌شود که بستر ویدئو به درخواست اختصاصی خودشان را دارند و کسب‌و‌کارها و افراد می‌توانند محتواهای ویدئویی‌شان را در آنجا بارگذاری کنند یا محتواهای ویدئویی آن سرویس‌ها را تماشا کنند.
ارائه‌دهنده‌های زیرساخت ویدئو به درخواست به شرکت‌هایی گفته می‌شود که زیرساخت تبدیل ویدئو به کیفیت‌های مختلف و ذخیره‌سازی و نمایش آن‌ها به هر تعداد مشاهده‌کننده را به شرکت‌ها، سازمان‌ها و افراد مختلف ارائه می‌دهند و کمک می‌کنند که آن‌ها بتوانند سرویس‌هایی را براساس محتوای ویدئویی ایجاد کنند.
ارائه‌دهنده‌های سرویس ویدئو به درخواست در ایران
آپارات؛
تماشا؛
فیلیمو؛
سینما مارکت؛
نماوا؛
و… .
ارائه‌دهنده‌های زیرساخت ویدئو به درخواست در ایران
ابر آروان؛
کاویمو؛
و … .
مطلب هدیه دیجیتالیا: ثبت همایش